R E C H T B A N K   Z W O L L E   A L S   L O C A T I E   V O O R   T H E A T E R G R O E P   S U U S

Oordeel man van de straat

Locatietheatergroep SUUS speelt vijf voorstellingen van De Twaalf Gezworenen in de Zwolse rechtbank. Het publiek ontvangt een dossier, dus wikt en weegt mee.

 

door Marion Groenewoud

 

ZWOLLE – Ze zien niets in de juryrechtspraak zoals we die kennen uit de Verenigde Staten. Wel vinden de acteurs van SUUS dat we in Nederland te zacht straffen en de dader te veel rechten heeft.

“Zo’n Willem Holleeder die vanuit zijn cel nog regeert, dat gaat me te ver”, vindt Rob Bloemendal. Enkele spelers en de regisseur van locatietheatergroep SUUS zitten in de stijlvolle zittingszaal van de Zwolse rechtbank. Hun stuk ‘De Twaalf Gezworenen’ gaat hier volgende week in première. Een voorstelling in het kader van 200 jaar rechtspraak in Nederland. Het verhaal is gebaseerd op een Amerikaanse tv-serie uit 1954, waarin een puber wordt verdacht van de moord op zijn vader. Elf burgerjuryleden veroordelen hem aanvankelijk tot de elektrische stoel. De twaalfde twijfelt hevig zodat het unanieme ‘schuldig of onschuldig’ uitblijft. “Ik vind de bewijslast te mager en de getuigenverklaringen vaag”, licht acteur Rob Meenhorst zijn rol van ‘spelbreker’ toe, een architect en vader van een zoon. “Ik weet domweg niet of de jongen de moord heeft gepleegd.” Zijn grootste tegenpool in het gezelschap is een gefrustreerde zakenman die gevoelsmatig oordeelt. De verdachte is de dader. “Mij overtuig je niet!”, roept hij fel. “Jij houdt de hele zaak op.”

De Zwolse president van de rechtbank, Robert Croll, kreeg ook een acteerrolletje. We zien hem, bij aanvang, vanaf een groot projectiescherm de juryleden toespreken.

“De toeschouwers hoeven zich niet te legitimeren bij de ingang zoals wij dat steeds moeten. Als het goed is, zijn hun gegevens bij ons bekend”, glimlacht regisseur Frans Leenderts. “Het publiek krijgt wel een dossier met alle informatie zodat ze tijdens de voorstelling mee kunnen denken in de discussies en reconstructies.” Daan Stigter speelt de rol van Roemeense vluchteling, de enige immigrant binnen de groep. “Ik acht de verdachte schuldig, maar ben vooral met mezelf bezig en benadruk voortdurend hoe belangrijk het is je mening te mogen uiten in een democratische samenleving.”

De Amerikaanse juryrechtspraak zien ze zelf niet zitten, maar de discussie hierover leeft wel stellen de spelers. “In de jaren vijftig, toen het tv-drama werd geschreven, bestond de jury uit enkel mannen, maar beroepsmatig vormden zij een afspiegeling van de samenleving”, benadrukt regisseur Leenderts. “Zo hebben we ook een huisschilder die net uit de kast is gekomen en een dumphandelaar met haast omdat hij zijn duiven wil melken. Deze voorstelling laat vooral zien hoe de man van de straat wikt en weegt.”

 

Gepubliceerd in de Stentor op 19 november 2011

 

Reacties op: De Twaalf Gezworenen

 

"We zijn gisteravond zingend terug naar huis gereden. Waarom zingend? (…) Daarna de rechtbank. We hebben genoten, zelfs tot het Fishermen's Friend effect toe. Compliment voor de vertaling; perfect. De tekst is grandioos. Ik struggle nog steeds met het Engelse woord   "Angry" . Het kan in deze context niet de betekenis van boos hebben. Veel respect voor het spelersteam. Prachtige karakters. Leuk dat je in de spelers en hun rol, mensen herkent uit je directe omgeving. Je werk, de Gemeenteraad, je familie.Scene in de Rechtbank - prachtig. Houd ons op de hoogte van de plannen van Suus. Een dikke kus voor haar."

 

"Wel bedankt voor de prachtige avond met de ondertoon: je zult maar afhankelijk zijn van zo’n stelletje! Trouwens hoe krijg je inderdaad zo’n stelletje uiteenlopende karakters bij elkaar? Ik zat te denken hoe zo’n stuk zou lopen met 12 dames. Is dat al een keer vertoond of zit dat nog in de pen? Hulde, niets dan hulde. Veel succes met de volgende voorstellingen. Volle bakken gewenst."

 

"Wat heb ik gisteren weer genoten in Zwolle. Doordat mijn medebezoekster weer terug moest naar Arnhem kon ik na afloop niet blijven om je te spreken. Had dat graag gedaan, maar dat kunnen we misschien nog inhalen via een aparte ontmoeting. Laat maar even weten of je dat past en wanneer. Omdat ik wilde nazien of de voorstelling nog herhaald wordt keek ik zojuist   op de website van SUUS.Kreeg echter van mijn beveiligingssysteem het bericht dat deze de site niet toelaat omdat deze wordt gebruikt voor pishing. Daar moet naar gekeken worden denk ik   want jullie activiteiten moeten toch inzichtelijk blijven. Heb dit twee keer geprobeerd steeds met hetzelfde resultaat.Laat mij nog even weten of er nog een herhaling van het stuk van gisteravond is Want ik weet zeker dat een aantal mensen uit mijn vrienden-en kenissenkring waaronder ikzelf dit zeker nog een keer willen zien. Zal het in ieder geval van harte aanbevelen."

 

"Wat hebben we weer genoten van jullie spel! We hebben zeer geboeid naar het twee uur durende stuk gekeken!"

 

"Ik wil u nog even bedanken voor de fantastische avond die ik en mijn vader hebben mogen beleven. We vonden dat jullie de verschillende type mensen zeer duidelijk hebben neergezet. We hebben ons geen moment verveeld."

 

"Wat hebben we “genoten” van jullie voorstelling. Zo realistisch! Klasse!!! We waren diep onder de indruk, en wij waren niet de enigen. Waarom maken jullie er geen DVD van, om onder de aandacht te brengen hoezeer vooroordelen, die doorsijpelen in het rechtssysteem (ook het onze zal er niet vrij van zijn), mensenlevens kan verwoesten. De moed die de hoofdpersoon kon opbrengen om als “klokkenluider” tegen alle conventies in te gaan, moet haast wel inspirerend werken door ’t geval men zelf in zo’n situatie terechtkomt. Ga zo door!

 

"Gisteravond bezochten mijn vrouw en ik de voorstelling. We hadden een prachtige avond met indrukwekkend en indringend toneelspel waarmee je voor belangrijke vragen werd gesteld over je houding t.o.v. anderen. Wonderbaarlijk om te zien hoe gezichtsuitdrukking en houding van de spelers tijdens het spel precies pasten bij hun rol. Hartelijk dank, wij komen bij gelegenheid graag nog eens weer."

 

"Ik heb gisteren genoten van het overtuigende spel van een ieder van jullie, het lijkt me een genot om een stuk als dit te mogen spelen. Mooie thematiek en herkenbare dilemma’s, afwisseling tussen ratio en emotie in de beraadslagingen / overwegingen. Dank voor de mooie voorstelling nogmaals en wie weet tot een volgende keer, Suus heeft zich in ieder geval aan mij weten te binden!"

 

"Prachtige voorstelling, mooi om te zien hoe een ieder vanuit een eigen kader een oordeel heeft. Het soet me deugd dat de rechtspraak in Nederland (nog) niet op deze wijze plaats vindt. Nogmaals mooi gespeeld en soms ook een tikkie ontroerend. Shapo."

 

"Wij hebben afgelopen donderdag genoten van jullie voorstelling. De locatie, het stuk en de acteurs > wij vonden het erg goed en zeer zeker geslaagd. En wij vertegenwoordigen twee verschillende leeftijdscategoriën (ik de middenveertigers – ahum) en zij de tieners (17 jaar). Overigens zou dit stuk ook zeer goed gespeeld kunnen worden op het Voortgezet Onderwijs (op het Meander hebben ze het b,v, in 6 Ath. over juryrechtspraak!). In plaats van naar een theater te gaan zou – in het kader van CKV – deze voorstelling gespeeld kunnen worden voor leerlingen van het V.O. Het aantrekkelijke voor deze doelgroep is dat ze (behalve dat ze kunnen luisteren, ervaren en kijken) zelf ook interactief mee kunnen doen door hier verder over na te denken, tijdens maar ook na de voorstelling."

 

"We hebben hele voorstelling geboeid bekeken en beleefd. Wederom: subtiel geregisseerd, waarbij de reconstructies beeldend overkwamen."

 

"Tsjonge, wat hebben we genoten van jullie prachtige voorstelling. Boeiend en fascinerend van begin tot einde. BEDANKT!!"

 

"De Twaalf Gezworenen was SUPER!"